Paruzja – co to jest? Definicja i etymologia
Paruzja, termin wywodzący się z języka greckiego „parousia”, oznacza przede wszystkim obecność, przyjście lub pojawienie się. Choć jego etymologia sugeruje jedynie sam fakt przybycia, w kontekście religijnym, a zwłaszcza chrześcijańskim, nabiera on głębszego i bardziej uroczystego znaczenia. Odnosi się do zapowiadanego przez proroków i samego Jezusa Chrystusa powrotu Syna Bożego na świat w chwale pod koniec czasów. Jest to kluczowy moment w historii zbawienia, kiedy Chrystus ma ponownie pojawić się jako triumfator nad złem, jako zmartwychwstały i jako ostateczny Sędzia żywych i umarłych. Wiara w paruzję jest fundamentalnym elementem doktryny chrześcijańskiej, kształtującym nadzieję i postawę wierzących wobec przyszłości świata.
Paruzja: znaczenie wyrazu i jego odmiana
Słowo „paruzja” (parousia) w oryginalnym języku greckim ma bogate spektrum znaczeniowe, obejmujące nie tylko samo przyjście, ale również obecność i nawiedzenie. W kontekście biblijnym, a zwłaszcza w Nowym Testamencie, termin ten został zaadaptowany do opisania uroczystego i transcendentnego wydarzenia, jakim jest powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. W języku polskim, choć samo słowo „paruzja” nie jest powszechnie używane w mowie potocznej, jest ono kluczowe w teologii i liturgii. Odnosi się ono do Drugiego Przyjścia Chrystusa, które jest obietnicą wiary chrześcijańskiej. Odmiana tego rzeczownika jest standardowa dla słów zakończonych na „-ja”.
Paruzja w kontekście świeckim i religijnym
W terminologii hellenistycznej, jeszcze przed upowszechnieniem się znaczenia religijnego, wyraz „paruzja” był używany do określenia uroczystego pojawienia się władcy, króla lub urzędnika o wysokiej randze. Opisywał on moment, gdy taka osoba przybywała do miasta lub regionu, co było wydarzeniem o wielkim znaczeniu społecznym i politycznym, często połączonym z manifestacją potęgi i autorytetu. W kontekście religijnym, a zwłaszcza w chrześcijaństwie, znaczenie to zostało przeniesione na przyjście Jezusa Chrystusa. Paruzja w sensie religijnym oznacza powtórne, chwalebne przyjście Jezusa na ziemię, które zakończy historię świata i zainauguruje nowe królestwo Boże.
Paruzja w Biblii: Stary i Nowy Testament
Dzień Pański w Starym Testamencie
Koncepcja „Dnia Pańskiego”, znanego również jako „Dzień Jahwe”, ma swoje głębokie korzenie w Starym Testamencie. Prorocy zapowiadali ten dzień jako moment sądu Bożego, który miał nadejść dla Izraela i narodów. Był to czas gniewu Bożego, karzący za grzechy i występki, często opisywany jako czas plag, nieszczęść i wojen. Jednocześnie, dla wiernych sług Bożych, Dzień Pański miał być dniem radości, zbawienia i odnowienia przymierza z Bogiem. W tym dniu Bóg miał pokazać swoją potęgę i sprawiedliwość, przywracając porządek i zaprowadzając pokój. Proroctwa te stanowią tło dla późniejszego rozumienia paruzji w Nowym Testamencie.
Paruzja i Dzień Pański w Nowym Testamencie
Nowy Testament kontynuuje i rozwija biblijne nauczanie o Dniu Pańskim, łącząc je z osobą Jezusa Chrystusa. Termin „paruzja” jest używany do opisania Jego Drugiego Przyjścia. Oprócz tego, greckiego terminu, Nowy Testament posługuje się również innymi określeniami, takimi jak „Dzień Pański”, „Dzień Chrystusa” czy „epifania” (objawienie, ukazanie się), aby opisać to przyszłe, chwalebne wydarzenie. Mateusz Ewangelista jest jedynym autorem ewangelii, który bezpośrednio używa terminu „parousia” (w rozdziałach 24,3.27.37.39 Ewangelii według św. Mateusza), odnosząc go do przyjścia Jezusa. W kontekście Nowego Testamentu, paruzja jest ściśle powiązana z tajemnicą wcielenia Syna Bożego, Jego śmiercią i zmartwychwstaniem, a także z ostatecznym triumfem nad złem.
Czym jest drugie przyjście Chrystusa?
Paruzja – powrót Chrystusa i Sąd Ostateczny
Drugie przyjście Chrystusa, czyli paruzja, stanowi kulminacyjny punkt historii zbawienia. Jest to moment, w którym Jezus Chrystus powróci na ziemię w całej swojej chwale, ukazując się jako Syn Człowieczy i Mesjasz. W tym wydarzeniu nastąpi powszechne zmartwychwstanie umarłych, a wszyscy ludzie staną przed obliczem Boga na Sądzie Ostatecznym. Kryterium tego sądu, jak podkreśla Pismo Święte, będzie miłość – konkretne czyny miłosierdzia wobec bliźnich. Według nauczania św. Jana, Chrystus podczas sądu nie tyle potępia, co przynosi zbawienie; potępienie wynika z samego odrzucenia Chrystusa przez człowieka. Paruzja jest zatem momentem ostatecznego rozliczenia, nagrody dla sprawiedliwych i kary dla grzeszników, a także zapoczątkowaniem nowego nieba i nowej ziemi.
Znaki poprzedzające paruzję i wezwanie do czuwania
Według Pisma Świętego, paruzja nie nastąpi nagle, ale będzie poprzedzona pewnymi znakami. Do tych zapowiedzi należą między innymi wojny, klęski żywiołowe, prześladowania uczniów Jezusa, a także pojawienie się Antychrysta. Jednocześnie, znaki te mają mieć również wymiar duchowy, obejmujący między innymi nawrócenie Izraela. Św. Paweł Apostoł wskazuje, że ponowne przyjście Pana opóźnia się, ponieważ Bóg cierpliwie czeka na nawrócenie wszystkich ludzi. Kluczowym wezwaniem wobec oczekiwania na paruzję jest czuwanie i bycie zawsze gotowym. Jezus w Ewangeliach (np. Mt 24,42-44) porównuje swoje przyjście do przyjścia złodzieja w nocy, podkreślając nieprzewidywalność tego momentu. Podobnie św. Paweł pisze, że Dzień Pański przyjdzie „jak złodziej w nocy”, co stanowi silne wezwanie do nieustannej gotowości duchowej i moralnej.
Wiara w paruzję w chrześcijaństwie
Adwent jako czas oczekiwania na paruzję
Okres Adwentu w tradycji chrześcijańskiej jest czasem szczególnego oczekiwania i przygotowania na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. Choć Adwent koncentruje się na upamiętnieniu pierwszego przyjścia Chrystusa w Betlejem, jego głębsze znaczenie wiąże się z nadzieją na paruzję. Jest to czas refleksji nad własnym życiem, nawrócenia i duchowego odnowienia, aby być gotowym na spotkanie z Chrystusem. Liturgia Adwentu, poprzez teksty biblijne i tradycje, przypomina wiernym o konieczności czuwania i przygotowania serca na powrót Pana. Jest to okres, w którym Kościół pielgrzymujący na ziemi wyraża swoją tęsknotę za pełnią Królestwa Bożego.
Paruzja a współczesne rozumienie końca świata
Współczesne rozumienie końca świata jest często kształtowane przez różne teorie i spekulacje, jednak w perspektywie chrześcijańskiej paruzja stanowi kluczowy element tej wizji. Wiara w powrót Chrystusa jest wyznawana przez chrześcijan co niedzielę w Credo: „I powtórnie przyjdzie w chwale, sądzić żywych i umarłych, a królestwu Jego nie będzie końca”. Ważne jest podkreślenie, że data paruzji jest tajemnicą zastrzeżoną samemu Bogu; nie można jej ustalić ani wyznaczyć konkretnej daty końca świata. Naczelnym wezwaniem jest czuwanie i bycie gotowym, a nie spekulowanie na temat konkretnych wydarzeń. Paruzja nie oznacza unicestwienia świata, lecz jego przemianę i doskonałe odnowienie, zainaugurowanie nowego stanu rzeczywistości, w którym panować będzie wieczny pokój i sprawiedliwość, a ludzkość będzie żyć w pełnej wspólnocie z Bogiem.
Dodaj komentarz